Hoe doen jullie dat nou                                                                                                    -Malawi-

Het is alweer ruim een jaar geleden, de keuze is niet zo moeilijk het wordt Heerenveen i.p.v. Amsterdam. Ik spreek de taal en de mensen zijn er veel vriendelijker. Hier moet de camper na de bouw maar gekeurd worden voor de Nederlandse kentekenregistratie. De RDW keurmeester Gosse, een jongen van zo’n jaar of 30-35, loopt met samengeknepen ogen om het “voertuig” heen, “zoiets heb ik nog nooit gezien, wat ga je hier wel niet mee doen” is zijn eerste verbaasde opmerking. Ik vertel over onze plannen, een rondje wereld op vier wielen met als eerste deel, Broek op Langedijk naar Kaapstad. Het is even stil daarna gaan de  ogen van Gosse wijd open en verschijnt er een bedenkelijke uitdrukking op zijn gezicht, “maar je kunt toch niet alle eten mee nemen voor zo’n lange tocht?”. Ik vertel Gosse uit eigen ervaring dat de mensen in Afrika ook eten, in tegenstelling tot sommige journalistieke verslaggeving en dat wij daar  ook best eten kunnen kopen. Het is weer een tijdje  stil voor zijn volgende vraag komt, “maar je moet dan wel al je geld zeker meenemen voor de hele reis?”, nee Gosse jij haalt je geld toch ook uit een automaat bij de bank, nou dat heb je in vele landen buiten Friesland ook vertel ik hem. De door Gosse vervolgens genoteerde getallen moet ik hier en daar wat corrigeren voor de algemene goedkeuring van de camper, Gosse was er nog niet helemaal bij met zijn gedachten.

Gosse is niet de enige die ons deze vragen stelt, veel van de waarschijnlijk zelfs meer bereisde vrienden, familie en kennissen vragen zich dit ook af. Hoe is dat nu in de praktijk. Na een groot deel van het Midden Oosten en Afrika te hebben doorkruist het volgende.

In Europa kennen wij allemaal, de grote tegenhangers van AH, de Spar de Carrefour, Liddl en nog vele andere zijn er in iedere grotere plaats voorhanden met wel 20 soorten pindakaas en 30 soorten pasta, keuze te over. Vanaf  Turkije, wordt het anders, in Iran zijn wij op kleinere supermarktjes aangewezen, maar de meest “benodigde” artikelen zijn gewoon voor handen, de boter, kaas, eieren, yoghurt, vlees en brood enz. Alleen van ieder geen twintig verschillende soorten meer.  De groenten,aardappelen en het fruit kopen wij gewoon “langs de weg” deze zijn seizoen en gebied afhankelijk. De midden-oosten landen beschikken over supermarkten vergelijkbaar met die in Nederland, sommige producten zijn meer afgestemd op de aanwezige expads, dus veel Amerikaanse en Engelse producten, ook zie je er steeds meer producten uit het verre-oosten.

In Afrika, is het van land tot land sterk verschillend, maar iedere grote plaats, veelal de hoofdstad en een enkele andere stad heeft wel een supermarkt die over ons bekende benodigdheden beschikt, geen 20 soorten pindakaas maar slechts 1 of 2. De interval tussen deze locaties is veel al 1 a 3 weken reizen. Met onze diepvries (inhoud 7-8 broden plus vlees voor enige weken) en een iets groter koel gedeelte overbruggen wij deze perioden met gemak. De prijzen van (ons bekende) dagelijkse producten zijn door de geringe omzet en lange aanvoerlijnen hoog, voor een pot pindakaas betalen omgerekend 13 euro…. 

Het brood kopen wij wanneer het goed voelt en er goed uit ziet, in Afrika is het moeilijk om bruin brood te vinden maar wit brood koop je in vele dorpen. De kwaliteit is erg wisselend, soms lijkt het meer op cake, andere keer kun je het alleen maar als toast gebruiken en een enkele keer is het erg lekker. Het vlees, meestal in de supermarkt waar een slagerij is, de kwaliteit is redelijk tot goed. Langs de kant van de weg zie veel lokale slagers, de geiten en koeien koppen hangen aan een spijker, en het vlees ligt al bijna gebraden en bedekt met vliegen in de zon. Voor ons is dit minder aantrekkelijk. Net zoals de eieren in Tanzania, met echt witte dooiers die smaken naar vis, ze blijken hier de kippen met vismeel te voeren, vandaar die smerige smaak!

Natuurlijk moeten wij ook de lokale gerechten bereid door lokale koks met regelmaat proeven, dit hoort nu eenmaal bij de beleving van een “vreemd” land. Wij eten ongeveer 1 op de 3 keer buiten de deur. Met wat aanloop problemen voor darm en maag, is de laatste maanden alles weer stabiel.

Groenten en fruit is nergens een probleem, hier in Afrika groeien de mango’s zelfs aan een geplante bezemsteel. Het enige is wel, je koopt er meestal veel te veel van bij de stalletjes langs de weg. Een voorbeeld, je koopt nooit 1 ananas maar meestal 4, nooit 1 of 2 mango’s of papaja’s  maar een stuk of tien, nooit 4 sinasappels altijd minstens 20, voor omgerekend 1 euro heb je werkelijk je armen vol met fruit, het nadeel is, ze zijn weer allemaal tegelijk rijp…..

Hoe is het met Gosse zijn laatste vraag, het geld. Nou behalve Iran en de Soedan, beschikt ieder land in meer of mindere mate over “flappentappen” of wel ATM’s, geschikt voor buitenlandse bank- of credit kaarten. Voor de uitzonderings landen neem je van huis euro’s en Am. Dollars mee om te wisselen naar de lokale valuta, tevens gebruik je dollars  voor de entree gelden in de Afrikaanse parken. Meestal is dit de enige valuta die geaccepteerd wordt en dan alleen cash dollars (nieuwe, gedrukt na 2002, andere worden absoluut niet geaccepteerd) Voor buitenlanders zijn ook alle prijzen hiervoor in dollars weergegeven, dit is ongeveer het tienvoudige van de prijs voor de lokale bevolking. De ATM’s accepteren vaak alleen de Visa card, een monopolist in grote delen van dit continent, maar bij sommige banken ook je gewone bankpasje of Mastercard.

Dan de diesel, sinds het midden-oosten moeten wij bij de pomp contant afrekenen, en met het tanken van 100-200 liter per keer met een gemiddelde prijs van rond de 1 euro per liter moet je wel even rekenen hoeveel geld je opneemt of wisselt. Het meeste geld is namelijk waardeloos als je het land goed en wel uit bent. Het vereist allemaal wat voorbereidingen en het is voor ons “verwende” westerlingen grens verleggend, als je dit allemaal accepteert dan reis je min of meer probleemloos door deze “vreemde” landen met hun “vreemde” donkere mensen met hun “vreemde” gewoontes  die na enige reistijd toch heel gewoon voor je worden…..   

een doordeweeks ontbijt....

                                                                                          000